KUZEY- GÜNEY IŞIKLARI

   Asıl adı Aurora Borealis 'dir.
Kutup yakınlarında ki Kanada, Grönland bölgelerinde kıştan yaza geçerken güneş ışınlarının gökyüzünde oluşturduğu mükemmel bir doğa olayıdır. Atmosferik ortamda çeşitli atomlar, moleküller ve iyonlar tarafından saçılan fotonların yine atmosfer içerisinde oluşan özellikle elektronları içeren enerji yüklü parçacıkların gökyüzündeki manyetik alanlara rastlaması sonucu ortaya çıkan büyülü bir renk cümbüşüdür.
                                   
Çok değişik zamanlarda, farklı çizgiler ve renk büyüsü ile ortaya çıkabilen Aurora, bu nitelikleri ile Gökkuşağı ile karşılaştırılamayacak kadar güzeldir. Aurora görüntüleri, güneşten gelen solar rüzgarlardaki yüklü parçacıkların atmosferle etkileşmesi sonucu oluşur. Bu parçacıklar dünyanın manyetik alanına ulaştığında bazıları kapılır. Bu parçaların çoğu dünyanın manyetik kutuplarına çekilirler. Bu parçacıklar atmosferdeki moleküllerle çarpıştıklarında enerji açığa çıkar. Bu enerjinin bir kısmı da Auroralar şeklinde salınır.

                                   


Kuzey ışıkları, ya da Aurora, genellikle kutup bölgelerinde görülen bir gece ışımasıdır. Aurora, gökyüzündeki doğal ışık görüntüleridir. Genelde gece görülen Aurora, çıplak gözle de izlenebilir. Kuzey Yarıküredeki Aurora görüntüsüne Aurora Borealis, Güney Yarıküre’dekine de Aurora Australis denir. Auroralar, güneşin dünya atmosferi üzerindeki etkilerinin en belirgin şekilde görülebilenidir. Çoğu Auroralar yüksek kuzey ve güney enlemlerinde görülür. Özellikle yay, bulut ve çizgi şeklinde oluşurlar.

Bazıları hareket eder, parlaklaşır ya da aniden yanıp sönerler. Yeşil, Auroraların en yaygın rengidir. Ancak çok yükseklerde olan Auroralar kırmızı ya da pembe olabilirler. Çoğu aurora atmosferin 100 ile 1000 km aralığında oluşur. Bazıları atmosfer boyunca binlerce kilometre yatay uzunluğa sahip olabilir. Auroralar sıklıkla 11 yıllık güneş döngüsünün en yoğun zamanında görülür. Bu dönemde, güneş yüzeyindeki koyu lekeler sayıca artar. Güneşteki şiddetli patlamalar güneş lekeleriyle ilgilidir.


Solar patlamalardan çıkan elektronlar ve protonlar, dünya atmosferiyle etkileşir. Bu etkileşim oldukça parlak Auroralar yaratır. Bu aynı zamanda dünyanın manyetik alanında güçlü manyetik fırtınalar meydana getirir. Bu fırtınalar esnasında Auroralar kutup bölgelerinden ekvatora doğru kayar. İnsanoğlunu her zaman büyülemiş ve insanlar bu olağanüstü doğa olayını görmek için binlerce kilometre yol kat etmeyi göze almışlar. Kuzey manyetik kutbu çevreleyen Aurora Borealis ve güney manyetik kutbu çevreleyen Aurora Australis, solar rüzgarlarla gelen hayli yüksek oranlarda yüklü elektronların dünya atmosferindeki elementlerle etkileşime girmesiyle oluşur.

Solar rüzgarlar, güneşten yaklaşık saatte 1 milyon mil hızla uzaklaşırlar. Ve güneşten ayrıldıktan şöyle böyle 40 saat sonra, yeryüzü çekirdeğinin ürettiği manyetik güç çizgilerini izleyerek manyetosfere girerler. Burası gözyaşı damlası biçiminde ve oldukça yüksek oranlarda yüklü elektrik ve manyetik alanlar bölgesidir.Elektronlar yeryüzünün en üst atmosferine girdiklerinde, yerkabuğu yüzeyinden 20 ila 200 mil yukarıdaki yüksekliklerde oksijen ve nitrojen atomlarıyla karşılaşırlar.


Aurora’nın rengi, hangi atomla çarpıştığına ve karşı karşıya geldikleri yüksekliğe bağlıdır.
• Yeşil - oksijen, 150 mil yüksekliğe kadar
• Kırmızı – oksijen, 150 mil yüksekliğin üstü
• Mavi – nitrojen, 60 mil yüksekliğe kadar
• Mor/eflatun – nitrojen, 60 mil üstündeki yükseklikler. Tüm manyetik ve elektriksel güçler, sürekli kayan kombinasyonlarda birbirleriyle etkileşirler. Bu kaymalar ve akışlar, 50,000 voltta 20,000,000 ampere kadar ulaşabilen atmosferik akımlar boyunca Aurora’nın “dansı” şeklinde görülebilir.


Aurora’lar genellikle, coğrafi kutuplarda değil de manyetik kutuplarda merkezlenen ve kabaca kuzey kutup (arktik) dairesi ve güney kutup (antarktik) dairesine denk gelen yerlerde, “ışık söbeleri” boyunca meydana gelirler. Ancak, bolca güneş lekelerinin olduğu zamanlarda, bu ışıkların biraz daha güneye kaydıkları görülür.
Bu ışıklarla birlikte ilintili seslerin de oluştuğuna dair pek çok hikaye üretilmişse de, bu yönde kaydedilmiş bir veri yoktur.